sobota, 31 grudnia 2011

Upłynął Rok 2011

Dzisiaj kończy się 2011 rok. Był to jeden z najtrudniejszych w działalności naszego samorządu - rok wyborczy, w którym  nowo ukształtowane władze lokalne na nowo definiowały postawione cele, a dokonane rozstrzygnięcia nie zawsze spotykały się z powszechną aprobatą. Przez cały niemal rok słychać też było echa ubiegłorocznej kampanii wyborczej, zwłaszcza że jesienią odbyły się też wybory parlamentarne, które nie pozostają nigdy bez wpływu na sprawy samorządowe.
Dla samorządu powiatowego istotne stały się nie tak ostre we wcześniejszych okresach dylematy związane z nałożonym ograniczeniami finansowymi, które powodowały, że niejeden raz zastanawialiśmy się na posiedzeniach Zarządu, Rady Powiatu czy też jej Komisji nad ograniczeniem przyjętego wcześniej planu inwestycyjnego - realna stawała się nawet rezygnacja z zakwalifikowanych już do realizacji projektów unijnych, tym bardziej że ich koszty okazywały się ostatecznie znacznie wyższe niż pierwotnie zakładano. W tym kontekście koniec roku okazał się bardzo pomyślny - udało się bowiem, mimo wielu trudności zrealizować i rozpocząć wszystkie planowane na ten rok inwestycje  i szczęśliwie ominąć "rafy", które jak nigdy wystąpiły w tracie ich realizacji. I tak dokończone zostało zabezpieczenie osuwiska na granicy Wysokiej Strzyżowskiej i Węglówki, wykonaliśmy szereg zadań związanych z likwidacją zniszczeń powodziowych i osuwiskowych na wielu odcinkach dróg, pomyślnie ostatecznie zrealizowaliśmy największe  inwestycje drogowe, w tym te wielomilionowe, jak przebudowa dróg Strzyżów - Grodzisko - Zawadka, Kalembina - Niewodna - Różanka, Pstrągowa - Nowa Wieś, gruntownie zmodernizowane zostały kolejne dwa mosty na Wisłoku - w Babicy i Jazowej, przygotowane zostały też nowe projekty. Udało się znaleźć brakujące środki na realizację tych zadań, pomogło nam też przekazane wsparcie z budżetów gmin, po raz pierwszy też w wypadku trzech inwestycji musieliśmy zerwać umowy z wykonawcami, powtórzyć odpowiednie procedury w celu wyłonienia innych, aby zrealizować w terminie zakładany harmonogram i skutecznie rozliczyć zewnętrzne dofinansowanie. 
Do tradycyjnie największych wartościowo inwestycji drogowych dołączyły w minionym roku przygotowane wcześniej inwestycje oświatowe - m.in. udało się dokończyć budowę Centrum Kształcenia Praktycznego w Czudcu i w ochronie zdrowia - SP ZOZ zakończył dwa projekty w obiektach szpitalnych - termomodernizację i rozbudowę poszczególnych części Szpitala. Rozpoczęte zostały nowe duże projekty wykorzystujące środki z Unii Europejskiej, tj. rewitalizacja zespołu pałacowo - parkowego w Wiśniowej i budowa Centrum Edukacji Zawodowej i Nowoczesnych Technologii w Dobrzechowie, harmonijnie wdrożone zostały też mniejsze projekty w poszczególnych jednostkach organizacyjnych powiatu, w tym m.in. kolejny etap technologii informatycznych w Starostwie Powiatowym. Co szczególnie cieszy udało się ostatecznie objąć pomocą niemal wszystkie osoby i rodziny z naszego terenu dotknięte klęską osuwisk, w czym szczególną rolę do spełnienia miały samorządy gmin, ale również odpowiednie służby powiatowe. Nie oznacza to oczywiście, że problem ten został całkowicie rozwiązany, czy że wszyscy są w pełni zadowolenie z udzielonej pomocy - wydaje się jednak, że do rozwiązania pozostało jeszcze stosunkowo niewiele spraw, dotyczących zdarzeń z 2010 r., które dotknęły wielu rodzin na naszym terenie.
Pod względem inwestycji, wykorzystywania środków zewnętrznych, w tym pochodzących z Unii Europejskiej nasze działania zostały dostrzeżone na szczeblu regionalnym i ogólnopolskim- samorząd powiatowy w Strzyżowie uzyskał wysokie oceny w prestiżowch konkursach i rankingach regionalnych i krajowych. Ostatecznie wydatki inwestycyjne budżetu powiatu sięgnęły w tym roku 37% wydatków budżetu powiatu, co jest jednym z najwyższych wyników w skali całej Polski i regionu. Pamiętać jednak należy, że na realizację projektów inwestycyjnych musimy - oprócz środków zewnętrznych - dołożyć także tzw. "wkład własny", który w sytuacji naszego samorządu możliwy jest do uzyskania tylko z kredytów bankowych lub podobnych źródeł. Dlatego też wzrosło w minionym roku zadłużenie naszego powiatu do ok. 30% dochodów.
Zrealizowane inwestycje wyznaczyły niepodważalne i pozytywne efekty działań przeprowadzonych, które oczekiwane były przez lokalne społeczności nieraz przez wiele dziesięcioleci, ich znaczenie też mieć będzie taki horyzont czasowy. Nie był to jednak rok samych sukcesów. Poprzez decyzje władz centralnych wszystkie samorządy powiatowe dysponowały w 2011 r. znacznie mniejszymi środkami na pomoc dla osób bezrobotnych i niepełnosprawnych, co skutkowało mniejszym zakresem wsparcia, zaostrzeniem kryteriów dostępu do tych środków i w konsekwencji zawiedzionymi nadziejami wielu osób na przynajmniej chwilowe znalezienie pracy, niezwykle trudna okazała się sytuacja SP ZOZ w Strzyżowie, co spowodowało konieczność określonych decyzji kadrowych, ale także wprowadzenie programu naprawczego, którego realizacja stwarza perspektywę uratowania tej jednostki, opartego m.in. na poręczeniu przez nasz samorząd kredytu bankowego dla ZOZ. Po raz pierwszy też okazało się, że projekty realizowane z udziałem środków unijnych są niezwykle sformalizowane, a popełnienie nawet drobnych - wydawałoby się - błędów formalnych skutkuje nałożeniem nieprzewidywanych wcześniej tzw. korekt finansowych i zmniejszeniem ostatecznych kwot dotacji. Doświadczyło tego już wiele samorządów w naszym regonie i w Polsce, w tym nasz, budzi to też istotne obawy na przyszłość - na ile tego typu podejście pozwoli nam jako krajowi skutecznie wykorzystać środki UE, skoro tak drakońskie konsekwencje mogą spotkać każdego beneficjenta do 5 lat po realizacji projektu. Nie udało się też uzyskać jednolitego finansowania dla mieszkańców naszych domów pomocy społecznej wg ponoszonego kosztu utrzymania, który pozwoliłby na wzrost wynagrodzeń pracowników w tych jednostkach.
Zaskoczeniem z kolei było dla nas stosunkowo wysokie na obszarze powiatu wykonanie dochodów z podatku od osób prywatnych, które okazało się znacznie wyższe od średniej dla powiatów w Polsce.
Druga połowa roku upłynęła na realizacji wyznaczonych zadań, ale od tego czasu narasta ogólna atmosfera obawy o skutki kryzysu finansowego w Europie na sytuację naszego kraju, dochodów budżetu Państwa, a także sytuacji budżetów samorządowych. Minister Finansów uzgadnia ze stroną samorządową kolejne posunięcia ograniczające możliwość zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego, co budzi obawy  co do sytuacji finansowej również samorządu powiatowego w Strzyżowie w przyszłym roku, tym bardziej, że już podjęte decyzje - chociażby o zwiększeniu składki rentowej, wprowadzenie ustawy o pieczy zastępczej i pomocy rodzinie skutkować będą nowymi wydatkami w budżetach samorządowych bez zapewnienia na ten cel nowych źródeł dochodów. Aktualne są zapowiedzi ograniczenia działalności ważnych na szczeblu lokalnym instytucji państwowych jak Sąd Rejonowy i Prokuratura, które odnoszą się niestety także strzyżowskiej prokuratury i sądu. 
Wszystko to nie nastraja optymistycznie do zdarzeń, jakie czekają nas w nowym 2012 r. z samorządowej perspektywy. Mimo wszystko jednak wiemy przecież, ze były czasy trudniejsze i jako społeczność potrafiliśmy sobie poradzić także z ówczesnymi trudnościami. Sądzę więc, że podobnie będzie w przyszłym roku. Życzę więc wszystkim mieszkańcom naszego powiatu przede wszystkim zdrowia, które daje siłę do pokonywania codziennych trudności, Bożego błogosławieństwa w rodzinach i w pracy zawodowej, spełnienia planów i zamierzeń oraz trwania przy tych wartościach, które zawsze uważaliśmy za najważniejsze. Wszystkim przyjaciołom, Państwu Radnym, członkom Zarządu Powiatu, samorządom z naszego terenu, instytucjom publicznym, Dyrektorom i pracownikom naszych jednostek, instytucjom współpracującym z naszym samorządem serdecznie dziękuję za wykonywaną pracę, okazywaną życzliwość i pomoc w minionym 2011 Roku i proszę o podobne działania w Nowym 2012 Roku. Także w trudniejszych warunkach, jakich spodziewamy się w rozpoczynającym się roku, jesteśmy bowiem zobowiązani działać w jak najlepszej wierze dla dobra wspólnego.